İstanbul'daki Sebze ve Meyvelerde Yüksek Pestisit ve PFAS Kalıntısı Tespit Edildi
Greenpeace Türkiye’nin yeni araştırması, İstanbul’daki market ve pazarlarda satılan meyve ve sebzelerin büyük bölümünde insan sağlığına zararlı pestisit ve PFAS kalıntıları bulunduğunu ortaya koydu. Çocuklar için ciddi sağlık riskleri taşıyan bu durum, gıda güvenliği konusunda yeni endişeleri de beraberinde getirdi.
155 ÜRÜN İNCELENDİ, ÇARPICI SONUÇLAR ORTAYA ÇIKTI
Greenpeace Türkiye, beş büyük zincir market ve farklı semt pazarlarından topladığı 155 sebze ve meyve örneğini laboratuvar analizine tabi tuttu. Analizler sonucunda ürünlerin yüzde 61'inde birden fazla pestisit kalıntısına, yüzde 43'ünde ise PFAS maddelerine rastlandı. Ayrıca ürünlerin yüzde 31,6’sı Türk Gıda Kodeksi’ne uygun bulunmadı. 50 örnekte ise ruhsatsız pestisit kullanıldığı tespit edildi.
Özellikle salamura yaprak, yeşil sivri biber, ıspanak ve armut gibi ürünlerde yasaklı ve limit üstü pestisitlerin bulunması dikkat çekti. Bu ürünlerdeki kimyasal kalıntılar hem miktar hem de içerik açısından yasal sınırların oldukça üzerinde ölçüldü.
ÇOCUKLAR İÇİN BÜYÜK TEHLİKE
Gıda mühendisi Dr. Bülent Şık tarafından hazırlanan rapora göre, pestisitler özellikle çocuklar için son derece tehlikeli. Pestisit kalıntılarına maruz kalan çocukların bağışıklık, sinir ve hormonal sistemlerinde ciddi hasarlar oluşabileceği belirtiliyor. Uzun vadede bu durum, beyin gelişiminde bozukluklara ve kronik sağlık sorunlarına yol açabiliyor.
Öte yandan PFAS maddeleri de kanser, tiroit hastalıkları, karaciğer hasarı ve doğurganlık sorunları gibi ciddi hastalıklarla doğrudan ilişkilendiriliyor. PFAS maddeleri, çevrede ve insan vücudunda uzun yıllar kalabilme özelliği nedeniyle "sonsuz kimyasallar" olarak tanımlanıyor.
EN YÜKSEK RİSK HANGİ ÜRÜNLERDE?
Araştırmada en yüksek pestisit ve PFAS kalıntısına rastlanan ürünler şöyle sıralandı:
-
Salamura yaprak (%80)
-
Yeşil sivri biber (%70)
-
Ispanak (%67)
-
Kıvırcık marul (%40)
-
Armut (%40)
-
Üzüm (%40)
-
Golden ve Starking elma (%30)
-
Dolmalık biber ve patlıcan (%20)
-
Domates (%13)
-
Portakal (%10)
-
Hıyar (%7)
Bu ürünlerde tespit edilen kalıntı oranlarının, hem ulusal hem de uluslararası sağlık standartlarının üzerinde olduğu bildirildi.
TARIM VE ORMAN BAKANLIĞI'NA ŞEFFAFLIK ÇAĞRISI
Greenpeace Türkiye Direktörü Berkan Özyer, araştırma sonuçları doğrultusunda Tarım ve Orman Bakanlığı’na çağrıda bulundu. Özyer, pestisit analiz sonuçlarının düzenli olarak kamuoyuyla paylaşılması gerektiğini vurgulayarak, “Çocukların sağlıklı ve temiz gıdaya ulaşma hakkı güvence altına alınmalıdır” dedi. Özyer ayrıca, pestisit ve PFAS kullanımına karşı daha sıkı denetim ve kontrol mekanizmalarının kurulmasının önemine dikkat çekti.
PFAS VE PESTİSİT NEDİR?
-
PFAS (Per- ve Polifloroalkil Maddeler): Sanayide kullanılan bu kimyasallar, suya ve yağa dayanıklıdır. Çevrede ve insan vücudunda uzun yıllar kalabilirler. PFAS maddeleri, başta kanser olmak üzere tiroit hastalıkları, karaciğer sorunları ve doğurganlık problemleriyle ilişkilendiriliyor.
-
Pestisit: Tarım ürünlerini zararlılardan korumak amacıyla kullanılan kimyasal maddelerdir. Ancak bilinçsiz ve aşırı kullanımları, insan sağlığında ciddi zararlara neden olabiliyor. Uzun süreli maruz kalma, kanser, hormonal bozukluklar ve sinir sistemi hastalıkları gibi sağlık sorunlarına yol açabiliyor.
Sonuç olarak, araştırma İstanbul’daki tüketicilerin satın aldığı birçok sebze ve meyvenin görünmeyen ciddi sağlık riskleri taşıdığını ortaya koyuyor. Greenpeace Türkiye'nin raporu, gıda güvenliği konusunda daha fazla şeffaflık ve denetim talebinin önemini bir kez daha gündeme taşıdı.
