Çocuklarda göz muayenesi yeni doğan döneminden başlayarak yapılmalıdır. İlk muayene yeni doğan odasında deneyimli bir hemşire veya çocuk doktoru tarafından yapılır. Daha sonra ki muayeneler 6. ve 18. aylarda genel göz muayenesi olarak göz hastalıkları uzmanı tarafından yapılmalıdır. Bu dönem içinde ebeveynler göz kayması, kapak düşüklüğü, sık göz kırpma, gözleri ovuşturma gibi normal dışı bir bulgu gördüklerinde hemen göz doktoruna başvurmalıdırlar.
Çocuklarda en çok görülen göz bozuklukları; düzeltilmemiş kırma kusurları ve şaşılıktır. Belli bir numaranın üstündeki hipermetrop veya astigmatta bir göz yakını çok bulanık gördüğünden çocukluk çağında iyi ve net görmeyi öğrenemediğinden göz tembelliği dediğimiz tablo gelişir. Ayrıca iki göz arasındaki numara farkı fazla olduğunda, daha yüksek numaralı olan göz yine tembel kalabilir. Göz tembelliğine yol açma açısından ilk sırada hipermetropi varken, ikinci sırada ise şaşılıklar vardır.Kayan gözün görmeyi öğrenebilmesi için şaşılığın mümkün olduğunca hızlı bir şekilde gözlükle veya ameliyatla tedavi edilmesi gerekir. Şaşılık düzeltildikten sonra tembel kalıp az gören göz için kapatma tedavisi uygulanır. 9-10 yaşına kadar tedavi edilmeyen, görme bozuklukları sonucu gelişen tembelliğin ileri yaşlarda tedavisi ne yazık ki mümkün olmaz. Bu yüzden erken tanı ve tedavi çocuk göz hastalıklarında özellikle çok önemlidir.
Çocuğun gözünde kayma yoksa, göz dışarıdan tamamen normal görüldüğü için kırma kusurlarının ve buna bağlı oluşan göz tembelliğinin tespiti çocuk rutin göz muayenesine götürülmediği taktirde çok zordur ve ailelerin bunu anlaması mümkün değildir.
Günlük poliklinik pratiğimde ben de çocuklara 6 aylıkken, 3 yaşında ve 5 yaşında mutlaka rutin göz muayenesini önermekteyim. Yeni teknolojik cihazlar sayesinde 1 metre mesafeden fotoğraf çeker gibi 10 saniye gibi kısa sürede 6 aylıktan itibaren bebeklere kolaylıkla göz ölçümünü yapabilmekteyiz. Ailelerin bu konuda bilinçli olması, hastalıkların erken tanısı ve tedavisi açısından çok önemlidir.
'Kuru Göz' Modern Teknolojik Cihazların Yaygın Kullanımıyla Neredeyse Kaçınılmaz!
Kuru göz hastaları; gözlerde kuruluk, yanma, batma ve yabancı cisim hissi, kızarıklık, rüzgar veya sigara dumanından rahatsızlık, göz çevresinde mukus iplikçiklerin oluşması ve/veya kontakt lens kullanmakta zorluk şikayetleri ile sıklıkla göz doktoruna başvururlar.
Göz kuruluğunun sebepleri arasında kontakt lens kullanımı, klimalı ya da kaloriferli ortamlarda bulunma, yoğun ışığa maruz kalma, sigara kullanımı ya da dumanlı ortamlarda bulunma, romatizmal rahatsızlıklar, antidepresan vb ilaçlar, geçirilmiş göz cerrahileri gibi çeşitli sebepleri olsa da günümüzde en sık sebebi; teknolojik aletlerin yaygın kullanımıdır. Yapılan güncel bir çalışmada internete bağlı cihaz kullanımında 2012 yılına kıyasla % 42 artış görüldüğü bildirilmiş olup; Türkiye'de iletişim araçlarının ortalama günlük kullanım süreleri ise; bilgisayar ve internet kullanımı 4 saat 37 dk, akıllı telefoon 2 saat 51 dakika, sosyal medya kullanımı 2 saat 56 dakika, internet kullanıcılarını televizyon izleme süresi 2 saat 17 dk olarak kaydedilmiştir. Ben şahsen bu rakamların çok iyimser olduğunu düşünüyorum.
Normal şartlarda dakikada refleks olarak 12-15 kez göz kırparak ve gözyaşı film tabakasının homojenliğini bozmadan 15-45 saniye boyunca kornea yüzeyinin üzerinde kalmasını sağlayarak konforlu bakış ve net görüş sağlıyoruz. Ancak çok dikkatli bir noktaya odaklanmak, kitap okumak, bilgisayar ekranı karşısında uzun süreli zaman geçirmek göz kırpma sayısını saatte 900 defadan, 100 defa göz kırpmaya kadar indiriyor. Dolayısı ile bahsedilen sürelerde dijital ekran karşısında zaman geçiren ve göz kuruluğu yaşayan hastalarla günlük poliklinik rutininde çok sık karşı karşıya kalıyoruz.
Kuru göz tedavisinde amaç göz yüzeyinin nemli kalmasını sağlamak olduğundan; göz kuruluğu şikayetleri ile gelen hastalarına; gözü nemli tutabilmek için, gözyaşının yerini tutan yapay gözyaşı damlası/jeli ve bazen ileri olgularda gözyaşı yapımını arttıran birtakım ilaçlar da önermekteyiz. Mevcut gözyaşının korunması için ise gözlük kenarları kapatılabilir veya yüzücü gözlükleri kullanılabilir; daha ağır olgularda ise yine mevcut gözyaşını korumak amacıyla, gözyaşını gözden uzaklaştıran küçük kanalcıkları basit bir işlemle geçici veya kalıcı olarak kapama işemi önerilebilir. Ayrıca özellikle geceleri uyudukları odanın nemlendirici cihazlarla nemlendirilmesi, soğuk su ile yüz yıkama ve göz kapakları üzerine soğuk kompres uygulaması da faydalı olabilecek akılda tutulması gereken pratik bir bilgidir. Ancak altta yatan sebep dijital ekranlar ise mümkün olduğunca kullanımını azaltmak, 20 dakikada bir en azından 20 saniye ara verip uzak bir noktaya odaklanıp göz kırpma hareketini yapmayı hatırlamak hayatımızı kolaylaştıracak ve ağır kuru göz olgusuna dönüşümü engelleyecek alışkanlık kazanılması gereken bir davranış şeklidir.
Gözlerde yanma, batma hissi artık gözümüzün yorulduğuna ve dinlenmeye ihtiyacı olduğu anlamına gelen bir ikazdır. Lütfen bu ikazı önemseyelim.
Op. Dr. Dilek Abul
Göz Hastalıkları Uzmanı - Göktürk Acıbadem Tıp Merkezi
Adres: Göktürk Merkez Mah. Belediye Cad. Açelya Sokak No:1/A Göktürk - İSTANBUL
Tel: 0212 322 56 60
E-mail: [email protected]
instagram : www.instagram.com/opdrdilekabul
