Çocuklar doğduklarında gözleri henüz erişkin görme fonksiyon ve boyutlarına sahip değildir. İlk 6 aylık dönemde kırma kusurları çok değişkendir ve fikir verici değildir. Göz 3 yaşına kadar gelişimininin en önemli kısmını tamamlamakla birlikte; gelişimi 6 yaşına kadar devam eder. Sonra yavaşlayarak 7-8 yaşlarında nihai gelişimini tamamlamış olur.
göz muayenesi yeni doğan döneminden başlayarak yapılmalıdır. İlk muayene yeni doğan odasında deneyimli bir hemşire veya çocuk doktoru tarafından yapılır. Daha sonra ki muayeneler 6. ve 18. aylarda genel göz muayenesi olarak göz hastalıkları uzmanı tarafından yapılmalıdır. Bu dönem içinde ebeveynler göz kayması, kapak düşüklüğü, sık göz kırpma, gözleri ovuşturma gibi normal dışı bir bulgu gördüklerinde hemen göz doktoruna başvurmalıdırlar.
Çocuklarda en çok görülen göz bozuklukları; düzeltilmemiş kırma kusurları ve şaşılıktır. Göz tembelliğine yol açma açısından ilk sırada hipermetropi varken, ikinci sırada ise şaşılıklar vardır. Belli bir numaranın üstündeki hipermetrop veya astigmatta bir göz yakını çok bulanık gördüğünden çocukluk çağında iyi ve net görmeyi öğrenemediğinden tembel kalabilir. Ayrıca iki göz arasındaki numara farkı fazla olduğunda, daha yüksek numaralı olan göz tembel kalabilir. Kayan gözün görmeyi öğrenebilmesi için şaşılığın mümkün olduğunca hızlı bir şekilde gözlükle veya ameliyatla tedavi edilmesi gerekir. Şaşılık düzeltildikten sonra tembel kalıp az gören göz için kapatma tedavisi uygulanır. 9-10 yaşına kadar tedavi edilmeyen, görme bozuklukları sonucu gelişen tembelliğin ileri yaşlarda tedavisi mümkün olmaz.
Çocuğun gözünde kayma yoksa, göz dışarıdan tamamen normal görüldüğü için kırma kusurlarının ve buna bağlı oluşan göz tembelliğinin tespiti çocuk rutin göz muayenesine götürülmediği taktirde çok zordur ve ailelerin bunu anlaması mümkün değildir.
Günlük poliklinik pratiğimde ben de çocuklara 6 aylıkken, 3 yaşında ve 5 yaşında mutlaka rutin göz muayenesini önermekteyim. Yeni teknolojik cihazlar sayesinde 1 metre mesafeden fotoğraf çeker gibi 10 saniye gibi kısa sürede 6 aylıktan itibaren bebeklere kolaylıkla göz ölçümünü yapabilmekteyiz. Ailelerin bu konuda bilinçli olması, hastalıkların erken tanısı ve tedavisi açısından çok önemlidir.
