Uzmanlara göre kötü beslenme, günlük işlerin yoğunluğu, stres ve yetersiz uyku yorgunluğun yaygın görülen nedenleri arasında yer alıyor. Tabii bu durum başta kansızlık olmak üzere bazı sağlık sorunlarına bağlı olarak da gelişebiliyor. Yorgunluk hissinin bir nedeni de mevsimsel geçişler olabiliyor.
‘’Kendinizi zaman zaman yorgun hissettiğinizde işe sağlıklı beslenmeyle başlayın. Doğru tercihler kısa sürede enerji toplamanızı sağlayacaktır’’ tavsiyesinde bulunan Uzman Diyetisyen Ayşe Gül Güven de bu besinleri şöyle sıraladı:
TAM TAHILLI GIDALAR: Karbonhidratlar kasların ve beynin yakıtıdır. Lif içeriği ve B vitaminlerinden zengindir. Kolay ulaşılabilir tam tahıllı, ekşi mayalı, çavdarlı ekmekler, tam tahıllı makarna, bulgur, karabuğday, kepekli pirinç karşımıza en kolay çıkabilen örnekleridir. Beyaz peynirli ya da kaşarlı mevsimine uygun yeşillikli bir tam tahıllı ekmekle hazırlayacağınız sandviç sizi yeniden şarj eder. Dikkatinizi ve konsantrasyonunuzu yerine getirir.
TAZE MEYVELER: Yorgunken yiyecek bir şeyler hazırlamak bile zor gelebilir ya da vaktiniz sınırlı olabilir. Taze, şekerli, renkli, lifli ve sulu meyveler kendinizi hızla toparlamanıza yardım eder. Muz, mandalina, armut, elma yanınızda kolayca taşınabilir. Yanına süt eklenmiş bir kahve, kefir, yoğurt eşlik ederse acıkma süreniz gecikir.
ÇEŞİT ÇEŞİT SALATALAR: Kompleks karbonhidratların en sağlıklısı olan sebzeler; zeytinyağı, sirke, limon sosu ile birleşince adeta bir multivitamin olur. Renkli salatanız sayısız fito bileşen ile enerji verir, vücut direncinizi artırır. Haşlanmış kurubaklagil, tahıl ya da sağlıklı pişirilmiş et, tavuk, balık, yumurta ile sağlam tokluk oluşturur.
KURUBAKLAGİL: Soğuk havalarda etli kuru fasulye ya da sebzeli mercimek çorbası ilaç gibi gelen besinlerdendir. Kuru fasulye, nohut, mercimek yüksek bitkisel protein, magnezyum ve bakır içeriğiyle sinirlerinize iyi gelir ve enerji veren sağlıklı karbonhidratlardandır. Çözünür ve çözünmez lifli yapısıyla bağırsakları hareketlendirir, faydalı bakterileri besler, kabızlığı önler. Bağırsaklardaki iyi bakterilerin sayısını artırmaya yardımcıdır. Bitkisel protein oldukları için et, yoğurt ve/veya pirinç, bulgur gibi tahıllarla birlikte tüketmeniz protein zincirini tamamlar.
ET, TAVUK, BALIK, YUMURTA: Enerji eksikliğinin en yaygın görülen nedeni tabi ki acıkmış olmanızdır. Açlığı kökünden çözecek seçeneklerin başında protein içeriği yüksek yemekler gelir. Günlük D vitamini ihtiyacınızı hissetmezsiniz ama o gün et, tavuk, balık tüketmediğiniz aklınıza gelir. Vücudumuzun tıpkı diğer besin öğeleri gibi günlük protein ihtiyacı vardır. Bu ihtiyacı karşılanmadığında vücut direnci düşmeye başlar ve vücutta şişkinlik ve ödem artar.
PATATES, KESTANE VE MISIR: Eğer gluten tüketmemeye dikkat ediyorsanız bu besinler imdadınıza yetişir. Yemeklerinizin içine baharat gibi patates katabilir, mevsiminde dondurucuya attığınız mısırları etli öğünlerinizin yanına ekleyebilir ya da atıştırmalık olarak önceden suda beklettiğiniz kestaneleri çizip fırın/ızgara da pişirebilirsiniz. Tabii haşlanmış/közlenmiş mısır veya kestane gibi sokak lezzetlerini de unutmamak gerekir.
PEYNİR, YOĞURT, KEFİR VE SÜT: Süt grubu besinler kalsiyum, fosfor, magnezyum ve D vitamini içerir. Bu besin öğeleri kan basıncının dengelenmesine, sakinleşmenize, iskelet ve kas sisteminin olağan ritminde ilerlemesine yardımcıdır. Uykuyu kolaylaştırır ve açlık ataklarına hızlı çözümler sunar. Kakaolu süt+muz, ballı elmalı yoğurt, çilekli ya da böğürtlenli kefir ile enerjinizi artırabilir. Tarçınlı ya da zerdeçallı süt ile uykuya dalmayı kolaylaştırıp ertesi gün için de enerji depolayabilirsiniz.
KURUYEMİŞLER: Açlığa en hızlı ve sağlıklı çözümü sağlayan ceviz, badem, fındık, yerfıstığı, kabak çekirdeği, ay çekirdeği, Antep fıstığı, kaju gibi kuruyemişler içerdikleri faydalı yağ asitleriyle dengeli tokluk sağlar. Sodyum içerikleriyle düşen nabzınızı hızlı toparlar. Ancak genel tuz alımı yüksek olan bir toplum olduğumuz için ölçü yine anahtar kelimedir. Omega 6 elzem yağ asidini fazla almanıza neden olabilir ve bu kan yağlarınızı yükseltebilir. Her gün 1 avuç kadar taze kırılmış ya da kabuğundan sıyrılmış kuruyemiş tüketmeniz yeterlidir.
BUNLARI YAPMAYIN!
Yorgunluğa karşı gün boyunca bol bol su tüketin. Sağlıksız besinler ve fazla kahve ile aranıza mesafe koyun. Özellikle kek, açma, pasta, patates kızartması, hamburger ekmeği ve paketli hazır gıdalar kan şekeriniz de ani çıkış ve hızlı düşüşlere yol açar. Dolayısıyla tam düzeldi derken size bir ağırlık hissi çöker ve bunu enerji çekilmesi takip eder. Üstelik sağlıklı yiyeceklerin yerini aldığı için bünyeyi bir kısır döngüye sokar. Dolayısıyla iyi bir enerji için sağlıksız besinlerden uzak durun.
NE ZAMAN DOKTORA BAŞVURULMALI?
Uzun süren yorgunluklarda doktora başvurulmalı. Çünkü geçmeyen yorgunluk; kansızlık, vitamin eksikliği (özellikle B grubu vitamin eksikliği), tiroit hormonları dengesizliği, kalp-damar hastalıkları, diyabet, alerji ve depresyon gibi sorunlardan kaynaklanabilir.
