Fikir bilgi mantık ve felsefeyle dolu bir kalem, tiyatro ve hayat yolcusu W. Shakespeare. 
Bazı kaynaklar bu ismin bir takma isim, rumuz olduğundan bahsetse de, bu durum hiçbir zaman eserlerindeki o oturaklı gücü ve havayı değiştirmeyecektir.

Gelelim fotoğraftaki repliğe;
Elizabeth: Yani kendim olmak için kendimi mi unutmalıyım?
Kral Richard: Hatırlamanız sizi aldatıyorsa, elbette.

Bu replik III. Richard oyunundan, W. Shakespeare’in bu oyununun yazımı ve ilk gösterimi 1590’lı yıllara tekabül ediyor.
Onun hayat görüşü olaylara ve insanlara karşı yaklaşımları, bakış açısı, genel kültürü, çok yönlülüğü insanlığa oldukça fazla anlamlar ifade ediyor.


 
Eserlerinde yadsınamaz bir tavır var ki, alt metin olarak çığlıklar atıyor. Esaslı bir “adalet” kavramı.
Yanı sıra, hak-haksızlık, insan psikolojisi, edebiyat, aşk, hayat görücülüğü, insan doğasındaki duygular ve çatışmalar, bitmek bilmeyen ironiler…

Tüm oyun metinleri ve sonelerinde geçen bu kavramlar, şüphesiz derin bir vizyon ve hayat görüşüyle birleşiyor. Mesajları ise bazen görünürde bazen derinde anlam buluyor.
Madde gerçekliğinden manevi gerçekliğe uzanan bir köprü benim için W. Shakespeare.
Bu noktada her zaman bir benzerlik gördüm ve hissettim. Tasavvuf öğretileri gibi, görünenle görünmeyenin arasında uzanan bir köprü, derin, manalı bir yolculuk o.

Tüm dünyada uzun yıllardır, tasavvuf bilinci ve felsefesi bilinir araştırılır. Bu toprakların ve kültürünün önemi kökeni değeri, tasavvuf dahil bir çok sosyolojik, antropolojik, tarihi, dini vb. konularda, yabancı araştırmaların ve kitapların konularına dahil oldu.

Oysa bizler yıllardır, özümüz kültürümüz azımız fazlamız sebebiyle belki büyük belki küçük “geri kalmışlık, ezilme, ezik hissetme, yabancılaşma” empozesi içinde, başka ülkelerin değerlerini, kendi değerlerimizin önüne taşıdık.

Yukarıdaki replikte Shakespeare 1500’lü yıllarda, kendin olmak için kendini unutmaktan bahsediliyor. Yani, ölmeden önce ölmek kavramı gibi.
Aşağıda ise; W. Shakespeare dize ve replikleriyle benzerlik gösteren tasavvufi söylemlere yer verdim.

“Bazı yıkılışlar, daha parlak kalkışların teşvikçisidir.” W. Shakespeare

Küle döndüysen, yeniden güle dönmeyi bekle. Ve geçmişte kaç kere küle dönüştüğünü değil, kaç kere yeniden küllerin arasından doğrulup, yeni bir gül olduğunu hatırla. Mevlana C. Rumi

“Olmak ya da olmamak, işte bütün mesele bu.” W. Shakespeare

“Ne insanlar gördüm, üzerinde kıyafet yok.
Ne kıyafetler gördüm, içinde insan yok.”
Mevlana C. Rumi

“İnsanların hepsini sev, onların pek azına güven ve kimseye yanlış yapma.” W. Shakespeare

“Kötülük yaptın mı kork! Çünkü o bir tohumdur. Mevlana C. Rumi

“Birini tanımadıysan, kimin ve neyin peşinde olduğuna bak. Anlarsın.” Mevlana C. Rumi

“Şimdi olacaksa bir şey yarına kalmaz, yarına kalacaksa bugün olmaz.” W. Shakespeare

“Nasibinde varsa alırsın karıncadan bile ders. Nasibinde yoksa bütün cihan önüne serilse sana ters.” Mevlana C. Rumi

“Sözlerin uçuyor havaya, ama düşüncen yerde. Öz olmayınca, söz yükselmiyor göklere.” W. Shakespeare

“Beni söylediklerimde arama, ben söylemediklerimde gizliyim.” Mevlana C. Rumi

“Erkeklere sevgilerini sık söyleyen kadınlar, en az seven kadınlardır.” W. Shakespeare

“Eğer ileride bir gün keşke demek istemiyorsan, üç şeyi doğru seç. Eşini, işini, arkadaşını.” Yunus Emre

Bir yerde, ülkede toplumda ya da ortamda, herkes aynı yere bakıyorsa, kimse bir şey görmüyor demektir. 
İşte bu sebeple, tüm zamanlarda ama en çok da bugün, çok yönlülük insanoğlu için büyük bir kazanım ve gerekliliktir.

Not:
Oyun okuması için, “Kral III. Richard” Mitos Boyut Yayınları baskısı. (Oyunu okumadan önce N. Machiavelli’nin Prens kitabını okumak, III. Richard karakterini anlamayı kolaylaştıracaktır.)
Filmi için başrolünde Benedict Cumberbatch’ın harika oyunculuğuyla “Richard III”.
Tasavvufi yaklaşım olarak da Lütfü Filiz’in  “Noktanın Sonsuzluğu” kitap serisi nacizane tavsiyem olur.
Sevgi ve selamla.