Tüm dünyanın yakından seyrettiği Gazze katliamımda İsrail'e silah yardımı yaparak soykırımın finansörü olan ABD, skandal bir girişime imza attı.

Yapay zeka ile yapılmış bir video paylaşarak Gazze'yi "tatil köyü"ne çevirmeyi hedefleyen ABD Başkanı Donald Trump, bu planı ile tüm dünyanın tepkisini çekmişti.

Filistinlilerin topraklarına hukuksuzca el koymayı planlayan ABD yönetimi, yaşanan katliamın başrolü İsrail ile Gazze planını hayata geçirmek için ilk adımı attı.

GAZZE PLANI İÇİN HAREKETE GEÇTİLER

Amerikan Associated Press'de yer alan habere göre, ABD ve İsrail, Gazze Şeridi’nden çıkarılacak Filistinlilerin yerleştirilmesi için üç Doğu Afrika ülkesinin yetkilileriyle temas kurdu.

Başkan Donald Trump’ın savaş sonrası planı çerçevesinde yürütülen bu girişim, Amerikalı ve İsrailli yetkililerinin bildirdiğine göre, Sudan, Somali ve Somali’nin özerk bölgesi Somaliland ile gerçekleştirildi.

FİLİSTİNLİLERİ KENDİ TOPRAKLARINDAN KOVACAKLAR

Bu temaslar, ABD ve İsrail’in geniş çapta kınanan ve ciddi hukuki ve ahlaki sorunlar barındıran Gazze planını ilerletme konusundaki kararlılığını ortaya koydu.

Ancak söz konusu üç bölgenin yoksulluk ve şiddetle mücadele ettiği göz önüne alındığında, Trump’ın Gazze'nin yönetimini aldıktan sonraFilistinlileri “güzel bir bölgeye” yerleştirme vaadi sorgulanmaya başladı.

SUDAN TEKLİFİ REDDETTİ

Sudanlı yetkililer, ABD’den gelen bu teklifi reddettiklerini açıkladı.

Trump’ın planına göre, Gazze’deki 2 milyondan fazla Filistinli kalıcı olarak başka yerlere gönderilecek.

ABD, Gazze’nin mülkiyetini alarak kapsamlı bir temizlik süreci yürütecek ve bölgeyi bir emlak projesine dönüştürecek.

"İSRAİL'İN ESKİ BİR HAYALİYDİ"

Filistinlilerin kitlesel göçü fikri, geçmişte İsrail’in aşırı milliyetçi kesimlerinin bir hayali olarak görülüyordu.

Ancak Trump geçen ay Beyaz Saray’daki bir toplantıda bu fikri gündeme getirdiğinden beri, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu bunu “cesur bir vizyon” olarak tanımladı.

Gazze’deki Filistinliler bu teklifi kesin bir şekilde reddetti ve İsrail’in göçlerin gönüllü olacağı iddiasını kabul etmedi.

Arap ülkeleri de plana şiddetle karşı çıkarak, Filistinlilerin yerinde kalmasını öngören alternatif bir yeniden inşa planı sundu. İnsan hakları grupları ise Filistinlilerin zorla ya da baskı yoluyla göç ettirilmesinin savaş suçu teşkil edebileceğini vurguladı.

Buna rağmen Beyaz Saray, Trump’ın “vizyonunun arkasında durduğunu” belirtiyor.

Konuyla ilgili gizli diplomatik girişimleri ele alan ABD’li ve İsrailli yetkililer, ABD’nin Sudan ile, İsrail’in ise Somali ve Somaliland ile temas kurduğunu doğruladı. Ancak bu görüşmelerin ne ölçüde ilerlediği ya da hangi düzeyde gerçekleştiği net değil.

İsrail ve ABD, bu potansiyel ortaklara finansal, diplomatik ve güvenlik alanlarında çeşitli teşvikler sunma imkanına sahip.

Bu, Trump’ın beş yıl önce İsrail ile dört Arap ülkesi arasında karşılıklı fayda sağlayan diplomatik anlaşma olan İbrahim Anlaşmaları’nı yaparken kullandığı formüle benzetildi.

İsrailli Maliye Bakanı Bezalel Smotrich, Filistinlilerin “gönüllü” göçünü savunan uzun süredir bir destekçi olarak, bu hafta İsrail’in Filistinlileri kabul edecek ülkeleri belirlemek için çalıştığını söyledi.

Ayrıca İsrail’in Savunma Bakanlığı bünyesinde “çok büyük bir göç departmanı” kurmaya hazırlandığını ifade etti.

Yetkililerin görüştüğünü belirttiği yerler daha yakından incelendiğinde şu detaylar ortaya çıkıyor:

SUDAN

Kuzey Afrika ülkesi Sudan, 2020'de İsrail ile diplomatik ilişkileri normalleştirmeyi kabul eden dört İbrahim Anlaşmaları ülkesinden biriydi.

Bu anlaşma kapsamında ABD, Sudan'ı terörü destekleyen devletler listesinden çıkardı ve ülke uluslararası kredilere ve küresel meşruiyete erişim sağladı. Ancak Sudan, hükümet güçleri ile Hızlı Destek Kuvvetleri (RSF) arasındaki iç savaşa sürüklendiğinden İsrail ile ilişkiler gelişmedi.

BM ve insan hakları gruplarına göre, çatışmada etnik temelli katliamlar ve tecavüzler gibi vahşetler yaşandı. Uluslararası Ceza Mahkemesi, savaş suçları ve insanlığa karşı suç iddialarını araştırırken, Ocak ayında dönemin ABD Başkanı Joe Biden yönetimi, RSF ve bağlantılı grupların soykırım yaptığını açıkladı.

ABD ve İsrail'in Filistinlileri Gazze'den ayrılmaya ikna etmesi zor görünse de Hartum hükümetine borç hafifletme, silah, teknoloji ve diplomatik destek gibi teşvikler sunabilirler.

İsminin açıklanmasını istemeyen iki Sudanlı yetkili, Trump yönetiminin askeri yönetimle Filistinlileri kabul etme konusunda temas kurduğunu doğruladı.

Yetkililerden biri, görüşmelerin Trump’ın göreve başlamasından önce başladığını ve RSF’ye karşı askeri yardım, savaş sonrası yeniden inşa desteği ve diğer teşviklerin teklif edildiğini belirtti.

Her iki yetkili de Sudan hükümetinin bu teklifi reddettiğini söyledi. Yetkililerden biri, “Bu öneri anında geri çevrildi. Kimse bu konuyu bir daha açmadı.” dedi.

Sudan’ın askeri lideri Orgeneral Abdülfettah el-Burhan ise geçen hafta Kahire’de düzenlenen bir Arap liderler zirvesinde, ülkesinin “Kardeş Filistinlileri hangi gerekçeyle olursa olsun topraklarından sürmeyi amaçlayan herhangi bir planı kesinlikle reddettiğini” açıkladı.

SOMALİLAND

Afrika Boynuzu’nda 3 milyondan fazla nüfusa sahip olan Somaliland, 30 yılı aşkın süre önce Somali’den ayrıldı ancak uluslararası alanda bağımsız bir devlet olarak tanınmıyor. Somali, bölgeyi kendi toprağı olarak görüyor.

Somaliland’ın yeni lideri Abdirahman Mohamed Abdullahi, uluslararası tanınmayı öncelikli hedefi haline getirdi.

Sürece dahil olan bir ABD’li yetkili, Washington’un Somaliland ile “ABD’ye çeşitli konularda yardımcı olması karşılığında tanınma” üzerine gizli görüşmeler yürüttüğünü doğruladı.

ABD’nin tanıma ihtimali, Abdullahi’yi Filistinlilere yönelik dayanışma politikasından vazgeçmeye yöneltebilir.

SOMALİ

Somali, Filistinlilere güçlü destek veren ve sokaklarında barışçıl protestolar düzenleyen bir ülke olarak dikkat çekiyor. Ülke, Trump’ın planını reddeden son Arap zirvesine katıldı ve Filistinlilerin kabul edilmesi için olası bir yer gibi görünmüyor.

Nairobi, Kenya'dan avukat ve çatışma araştırmacısı Sambu Chepkorir, Somali’nin Filistinlilere ev sahipliği yapmayı istemesinin zor olduğunu belirtti. “Gerçekten değişen güç dengeleri var, belki de Somalia’nın burada gizli bir gündemi vardır” dedi.

Bir Somali yetkilisi, Filistinlilerin Gazze’den kabul edilmesiyle ilgili bir görüşme yapılmadığını söyledi.