İnfertilite yani kısırlık çiftlerin yaklaşık % 10-15’ini etkileyen yaygın bir durumdur.
Çocuk sahibi olmak isteyen çiftler korunmasız düzenli cinsel yaşantıya rağmen bir yıl içerisinde hamile kalamıyorsa muayene gelerek nedeni araştırılmalıdır. Yani çocuk sahibi olmak isteyen çiftler en fazla 1 yıl beklemelidirler.
Ne var ki belli bir yaşın üzerinde 1 yıl beklemek zaman kaybı olabilir. Özellikle kişiden kişiye değişmekle birlikte 35 yaş üzeri kadınlarda yumurta sayısı ve kalitesi hızla azalmaya başladığı için ortalama 6-8 aylık çocuk denemesinden sonra fazla vakit kaybetmeden tetkikleri yaptırmak daha doğru olacaktır.
Genellikle, infertilitenin üçte birine kadın, üçte birine erkek ve kalan üçte birine her ikisi katkıda bulunabilir.
Kadın ve erkekten de kaynaklanabilen çeşitli sorunlar çocuk sahibi olmayı zorlaştırabilir. Bu nedenler arasında;
Kadında yumurtalarda kaynaklanan (yumurtaların zayıf olması, yumurtlayamama problemleri gibi )
Kadında Tüplerin tıkanık olması
Rahimle ilgili problemler
Erkekte sperm sayısının, hareketinin veya yapısının düşük ve zayıf olması gibi problemleri sayabiliriz
% 15 ‘lik bir kesimde bir neden bulunamamaktadır. Bu gruba açıklanamayan infertilite diyoruz.
Kadında jinekolojik muayene, hormon tahlilleri, yumurtalık rezervini tayini, rahim filmi, erkekte sperm analizi ilk aşamada bakılan tetkiklerdir.
Peki çocuk sahibi olmak isteyen çiftlere hangi tedaviler uygulanır ya da uygulanmalıdır ?
Kişiden kişiye değişmekle kadın ya da erkekteki sorun tespit edildikten sonra, çeşitli yumurta geliştirici ilaçlar kullanılarak aşılama ya da Tüp bebek tedavisi uygulanabilir.
Aşılama nedir, kimlere yapılır ?
Aşılama tedavisi erkekten alınan spermlerin kadının rahminin içine bırakılması işlemidir. Bu sayede hamile kalma ihtimali yükselmektedir.
Aşılama tedavisi sırasında kadına bazı ilaçlar verilerek yumurta gelişimi ve çatlatması uyarılır. Erkekten alınan spermler laboratuarda yıkanarak, hızlı ve kaliteli olanlar hazırlanır, son teknoloji kullanılarak hazırlanmış enjektörler ile spermler rahim içine enjekte edilir. Bu yöntemle, çiftler daha yüksek oranda çocuk sahibi olabilmektedirler. Aşılama tedavisi için uygun olan hastalar;
- Tüpleri açık olmalıdır
- Sperm sayı ve kalitesinin belli bir seviyede olmalıdır
Tüp bebek tedavisi nedir ?
Doğal yolla çocuk sahibi olamayan çiftlerin sıklıkla başvurduğu bir yöntem olan tüp bebek tedavisi, kadın ve erkek üreme hücrelerinin laboratuar koşullarında bir araya getirilerek embriyo (döllenmiş yumurta) oluşturulması ve bu embriyonun rahim içine yerleştirme işlemidir. Doğal yöntemlerle çocuk sahibi olamayan çiftlerde tüp bebek tedavisi, uzun yıllardır başarıyla uygulanmaktadır.
Tüp bebek tedavisi kimlere uygulanır ?
Çocuk sahibi olmak isteyen çiftlerde hem kadın hem de erkek birlikte değerlendirilerek, eğer kadında tüpler tıkanıksa, yumurta sayısı ve kalitesinde düşüklük varsa, erkekte sperm sayısı, hareket ve kalitesi belli bir seviyenin altında ise tüp bebek tedavisi bu çiftlere çocuk sahibi olma imkanı sunar. Ve ayrıca belli bir neden bulunamayan (nedeni belli olmayan kısırlık) çiftlere de tüp bebek tedavisi uygulanabilir.
Tüp Bebek Tedavi Aşamaları Nelerdir ?
Tüp bebek tedavisi, kısaca kadında yumurtaların uyarılması, yumurta toplanması, yumurtaların sperm ile döllenmesi ve döllenmiş yumurtaların ( embriyo) nakil edilmesi (embriyo transferi) aşamalarından oluşur.
Kadında yumurtaların uyarılması ve gelişimi için bazı hormon ilaçları kullanılır, yumurtalar belli bir büyüklüğe geldiğinde çatlatma uygulanır. Ve ultrason eşliğinde anestezi altında yumurtalar toplanır. Kaliteli olanlar belirlenerek laboratuar şartlarında sperm ile döllendirilir. Oluşan embriyolardan kaliteli olanlar seçilerek ince bir kateter aracılığıyla anne adayının rahmine transfer edilir. Embriyo transferi yapılan gün istirahatle geçirilmesi tavsiye edilir.
Tüp bebekte başarı oranı kişiden kişiye değişir. Kısırlığın nedeni, kadının ve erkeğin yaşı, hormonal seviyeler gibi durumlar başarıyı etkileyen faktörlerdir. O yüzden her çifti ayrı değerlendirip ona göre tedavi planı uygulanmalıdır.
Sonuçta; çocuk sahibi olmak isteyen çiftler yaklaşık 1 yıldır korunmasız cinsel ilişkiye rağmen gebe kalamıyorsa mutlaka kadın doğum doktoruna başvurmalıdır.
Doç. Dr. İlknur İnegöl - Kadın Hastalıkları, Doğum ve Tüp Bebek Uzmanı
Özel Derindere Hastanesi Kağıthane / İSTANBUL
Telefon: 0212 888 38 42
Sosyal Medya : instagram.com/docdrilknurinegol