Mimar Sinan'ın eseri Mağlova Su Kemeri eşsiz atmosferi ile görenleri büyülüyor. İstanbul gezilecek yerler arasında bilinmeyen bir köşe olan bu tarihi yerde doğa ile bütünleşiyor. Dünyadaki tüm su kemerleri arasından bir mühendislik ve mimarlık harikası olarak öne çıkan, Mimar Sinan'ın eşsiz eseri Mağlova Kemeri yol tarifi, konumu, giriş ücreti, özellikleri ve tarihi ve gezgin yorumları
MAĞLOVA SU KEMERİ
İstanbul'da tarihi ve doğayı birleştiren mekanlardan Mağlova Kemeri. Mimar Sinan'ın baş yapıtlarından biri. Yaklaşık 500 yıldır ilk günkü gibi ayakta ve İstanbul'a su taşımaya devam ediyor.
Uzmanlar, Mimar Sinan Selimiye ve Süleymaniye Camii'lerini yapmasaydı da yalnızca Mağlova Su Kemeri'ni yapsaydı, yine de dünyada bu kadar tanınacağını ifade ediyorlar.
MAĞLOVA KEMERİ TARİHİ
İstanbul'da Sultangazi ilçe sınırları içinde bulunan Mağlova Kemeri, Alibey Deresi ile oluşan Alibey Barajı üzerinde, Cebeciköy yakınlarında bulunuyor. 1555-1562 yılları arasında inşa edilen su kemeri, günümüzde hala İstanbul'a su taşımaya devam ediyor. Kanuni Sultan Süleyman’ın emriyle inşa edilen kemer Dünya Su Mimarisi'nin baş yapıtlarından biri olarak kabul ediliyor.
İlk inşa edildiği zamanlarda bir su yolu üzerinde olduğu bilinse de kemerin olduğu nokta, suların sürekli bulunduğu değil, dönemsel olarak aktığı bir yermiş. Daha sonra Alibeyköy Baraj Gölü projesiyle burada biriken bir göl suyu oluşturulmuş. Günümüzde bu su, Mağlova Su Kemeri'nin dörtte birini kapatıyor.
Kaynaklar, Mağlova Kemeri'nin dünya su mimarisi yapıları içinde mimarlık, mühendislik ve estetik açısından bir şaheser olduğunu, dünyada başka bir benzerinin olmadığını söylüyor. Öyle ki, Mimar Sinan'ın Selimiye ve Süleymaniye Camii'leri ile aynı değerde görülüyor.
Batılı bazı kaynaklar Mağlova Kemeri'nden Justinien Kemeri olarak bahsedip bir Bizans yapısı olduğunu iddia etse de, mimari formu ve bilginin kaynaklarla desteklenememesi sayesinde bu konu reddedildi.
MAĞLOVA SU KEMERİ MİMARİ YAPISI
Mağlova Kemeri toplamda yaklaşık 260 metre uzunluğunda ve 35 metre yüksekliğinde. Dönemsel olarak değişse de su içerisindeki derinliği yaklaşık 18 metre. Yani Mağlova Kemeri temelden itibaren yaklaşık 16 katlı bir bina boyutunda.
İki sıralı kemer şeklinde inşa edilen Mağlova Su Kemeri, hem alt hem de üst kısmında toplam 8 büyük, 8 küçük göz bulunuyor. Bu gözlerden büyük olanları 18,4 metre genişliğinde, küçükler ise 13,4 metre. Suyla temas eden kısımda 5 ayak üzerine yerleşen köprüde hafifletme kemerleri ve küçük kemerler ile birlikte toplamda 33 kemer bulunuyor.
Su taşımak amacıyla inşa edilen her su kemerinde olduğu gibi Mağlova Kemeri'nin üzerinde de bir isale hattı bulunuyor. Kemerin en üst noktasında, direkt kemere temas ederek akan suyun geçtiği galerinin üstü kapalı ve içi de su geçirmez bir sıvı ile kaplı. Buradan gelecek olan fazla suyun kemere zarar vermeden kolaylıkla deşarj edilebilmesi için bir sistem kullanılmış.
Yazılı belgelere göre 1563 yılında İstanbul'da gerçekleşen şiddetli kasırgada birkaç kemerle birlikte Mağlova Su Kemeri de büyük zarar görmüş ve Mimar Sinan tarafından ikinci kez inşa edilmiş. Sinan, burada yeni bir sistem kullanmış ve o dönemdeki büyük bir akıntıya dayanacak şekilde bir mimariyle kemeri tasarlamış. Uzmanlar ise o dönemde bu mimarinin bir mucize olduğunu söylüyor.
Mağlova Kemeri'ni bir mühendislik harikası yapan bu sistem duvar kalınlıkları ve ayak genişlikleri. Eski dönemlerde kemerleri daha dayanıklı hale getirmek için çok kalın ve yukarıdan aşağıya değişmeyen duvarlar inşa edilirdi. Fakat Mağlova Kemeri'nde farklı bir teknik kullanılmış. Duvarlar üst kotta daha inceyken, temele doğru genişlikleri artırılmış. Böylece yapının dayanıklılığı ve stabilitesi artmış. Buna ek olarak diğer kemerlere nazaran duvar kalınlıkları daha ince tutulmuş ve ayaklar kemere dik olacak şekilde genişletilmiş. Böylece piramidal bir etkiyle yapı hem hafifletilmiş hem de sağlamlaştırılmış.
Aynı zamanda bir taşkın ya da sel durumunda ayakların zarar görmesini önlemek için her ayağa üçer tane hafifletme kemeri eklenmiş. Ayakların uçları da üçgen bir formda üretilmiş. Böylece gelen suyun yarılarak sağa ve sola yönlendirilmesiyle köprü ayağına birikmesi ve zarar vermesi önlenmiş. Ayrıca Mimar Sinan'ın yaptığı camilerde bulunan ses akustiği Meğlova Kemeri'nde de bulunuyor.
Mağlova Kemeri'nin en üstünde hayvan ve insan geçişini önlemek için iki engel duvarı bulunuyor. Günümüzde fotoğraf çekmek isteyen insanlar tarafından bu duvar aşılsa da bunu yapmak yasak ve tehlikeli. Fakat kemerle birlikte vadiyi aşmak isteyenler için üst katta bir geçit bulunuyor. Bu kısma kemerin bir tarafında üst kattan giriliyor, diğer tarafında alt kota kadar alçalıyor ve vadinin diğer tarafına çıkılıyor.
MAĞLOVA SU KEMERİ NEREDE? MAĞLOVA SU KEMERİ NASIL GİDİLİR?
Nerede?: Mağlova Su Kemeri, İstanbul’un Sultangazi ve Eyüp ilçelerinde yer almaktadır. Kemere en yakın yerleşim yeri Cebeci Köyü’dür. Söz konusu köyden geçerek Alibeyderesi’nin yanında bulunan yoldan Mağlova Su Kemeri’ne ulaşım sağlanmaktadır. Bu kemere ulaşım biraz zahmetlidir. Ancak ormanlık bir alanında içerisinden geçerek yola ulaşıldığı için son derece keyifli bir yürüyüş olacağından emin olabilirsiniz. Yürüyüşün yaklaşık 15 dakika kadar sürecektir. Ancak korkmanıza gerek yok.
Nasıl gidilir?: İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin 26 Ekim 2019 tarihinde hizmete açılan Kemerburgaz Ormanı ile Mağlova Su Kemeri’ne doğrudan yürüyüş ile gidebilmek mümkündür. Burası dünya turizmi açısından Mostar Köprüsü ve Eyfel Kulesi ile kıyaslanabilecek mükemmel bir tarihi eserdir. Mimari, hidrolik ve estetik özellikleri ile ön plana çıkan Mağlova Su Kemeri’nin hem İstanbullular hem de turistler tarafından büyük bir ilgi gördüğünü ifade etmek mümkündür. Siz de bu mükemmel tarihi eseri yakından görmek için gezi planınızı yapabilirsiniz.
ZİYARET SAATLERİ VE GİRİŞ ÜCRETİ
Mağlova Su Kemeri’ne herhangi bir giriş ücreti ya da ziyaret saati bulunmamaktadır.
YAPILACAK AKTİVİTELER VE PİKNİK ALANLARI
Söz konusu su kemeri, Kemerburgaz Uluslararası Kent Ormanı içerisinde yer almaktadır. Söz konusu ormanın içinde futbol sahası, çocuk kulübü, izci kampı, el sanatları satış birimi, uçurtma atölyesi, midilli ahırı, küçükbaş ve büyükbaş hayvan ahırları ve seyir kulesi yer almaktadır. Söz konusu sosyal alanlar, kent ormanının çok sosyal ve eğlenceli bir yer olmasını sağlamaktadır. Özellikle hafta sonu planı yapan bir ailenin Kemerburgaz Uluslararası Kent Ormanı’nı ve su kemerini tercih edebilmesi mümkündür.
Siz de Kemerburgaz Kent Ormanı’nda yukarıda bahsedilen aktiviteler kapsamında güzel dakikalar geçirdikten sonra söz konusu su kemeri etrafında muhteşem bir yürüyüş yapabilirsiniz. Doğa ile iç içe hissedeceğiniz bu muhteşem yürüyüş ile kendinizi çok daha iyi ve formda hissedebilmeniz de mümkündür. Kent Ormanı’nda ve su kemeri etrafında muhteşem bir yürüyüş yaptıktan sonra Mağlova köprüsünün karşısına da yürüyerek doğanın tadını tam anlamı ile çıkarabilirsiniz.
FAYDALI GEZGİN YORUMLARI
"Faydalı bilgi: Kemere gelmek için haritalardan yol tarifi almanız sizi yanlış güzergaha yönlendirir. Mutlaka kemerburgaz kent ormanının içinden gidilmeli. Kent ormanına giriş yaptıktan sonra su kemerini işaret eden bir çok tabela göreceksiniz.(Kent ormanına giriş ücreti araçla 15 TL) Kayıp mı oldum yanlış yolda mıyım diye endişe etmeyin. Yaklaşık 8-10 dakikalık taşlık düzgün bir yoldan yapılan sürüş sonrası araçların park edildiği devasa elektrik direğine ulaşacaksınız.
Bir kaç farklı patika oluşmuş. Herhangi birini takip ederek kemerin girişine ulaşabilirsiniz. Dik ve kaygan yollar var inerken dikkatli olmak lazım. Kemeri cepheden görecek şekilde kıyı boyunca yürüyebilecek yollar mevcut. Üzücü not: Yüzyıllar boyunca ayakta kalıp zarar görmemiş bu yapıya, tek zararı duvarlara isim kazıyıp boya ile yazılar yazan insanoğlu vermiş. Suyun kıyısında çöpler birikmiş. Buraya gittiğinizde duyarlılığınızı kaybetmeyin ve bu mirasa sahip çıkın!"
"Mimar Sinan'ın bu eşsiz eserini görmemek çok büyük kayıp olur. Mutlaka görün. Fazlasıyla etkileyici. Kemerburgaz Kent Ormanı içerisinden girişi. Tabelaları takip ederek ulaşabilirsiniz. Özel aracınızla gitmenizi tavsiye ederim. Uzun bir yol gitmeniz gerekiyor. Yolun sonunda aracı park ettiĞiniz alanın kenarından aşağı doğru giden bir patika yol göreceksiniz orayı yakıp ederek kemerin içine ulaşabilirsiniz."
"Harika bir su kemeri ,ve manzara muhteşem. Nefes almak için gidebileceğiniz, harika bir yer. Kemere iniş var ,biraz yokuş, dikkatli olmanız gerekir. Dar bir patika, ağaçların arasından iniliyor. Biraz yorucu tabi. Hızlı çıkarsanız baya bir terletici.ama görülmeye değer heleki resim çekmeyi sevenler için muntazam. Kemerde haliyle korkuluk yok , dikkat etmeniz gerekir. Kimileri kamp sandalyelerini koymuş, manzarayı izliyorlar doyasıya."
"Kemerburgaz kent ormanının içinden Mağlova Su Kemeri tabelalarını takip ederek arabayla uzun bir yoldan gidip tepeye parkedip daha sonrasında illegal şekilde demirden atlayıp aşağı toprak yoldan devam ederek gidebilirsiniz. İsterseniz arabayı park ettiğiniz yerden de eklediğim tepe manzarasını görebilirsiniz ama bence yaşınız ve enerjiniz el veriyorsa aşağı inmelisiniz. Mükemmel bir aktivite olacaktır."