İmar Yönetmeliğinde Büyük Değişiklikler: Yeni Zorunluluklar Getirildi
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından hazırlanan Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği'nde önemli değişiklikler yapıldı. Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren düzenlemeye göre, yeni inşa edilecek binalarda su tasarrufu, enerji verimliliği ve çevre dostu uygulamalar zorunlu hale getirildi. Yönetmelik kapsamında, yağmur suyu ve gri su kullanımı, elektrikli araçlar için şarj istasyonları, engelli çocuklar için oyun alanları gibi birçok yenilik getirildi.
Su Tasarrufuna Yönelik Zorunluluklar
Yönetmelik değişikliğiyle, 1 Ocak 2026’dan itibaren inşa edilecek belirli büyüklük ve nitelikteki binalarda yağmur suyu ve gri su sistemlerinin kurulması zorunlu hale getirildi. Buna göre:
- Yağmur suyu toplama sistemleri: Yağmur sularının toplanarak bahçe sulamada veya bina içi belirli kullanımlarda değerlendirilmesi sağlanacak.
- Gri su kullanımı: Duş, küvet ve lavabolardan elde edilen gri suyun arıtılarak tuvalet rezervuarlarında kullanılması zorunlu hale getirildi.
- Zorunlu kapsamda olan yapılar:
- Yatak kapasitesi 200’den fazla olan konaklama tesisleri
- Yapı inşaat alanı 10 bin metrekareden büyük alışveriş merkezleri
- Yapı inşaat alanı 30 bin metrekareyi aşan kamu binaları
Bu sistemlerin uygulanmasıyla yılda yaklaşık 4 milyon metreküp su tasarrufu sağlanması hedefleniyor. Bakanlık, bu tasarrufun 1,5 yılda Mogan Gölü'nün su hacmine eşdeğer olduğunu belirtti.
Kamu Binalarında Yeşil Sertifika Zorunluluğu
2026’dan sonra yapılacak, toplam inşaat alanı 10 bin metrekareyi aşan yeni kamu binalarının Yeşil Sertifika'ya (YeS-TR) sahip olması zorunlu hale getirildi. Bu kapsamda:
- Yıllık 600 milyon kilovatsaat enerji tasarrufu sağlanarak, Keban Barajı'nın bir ayda ürettiği kadar enerji kazanımı elde edilecek.
- 50 milyon kilogram sera gazı azaltımı ile 8 dönüm orman alanına eşdeğer bir karbon salınımı önlenecek.
- 800 milyon TL’lik tasarruf sağlanarak, ekonomik kayıpların önüne geçilecek.
- Çevre dostu malzemeler kullanılacak ve kimyasal salımı düşük yapı elemanları tercih edilecek.
Engelli Çocuklar İçin Oyun Alanları Zorunluluğu
İmar düzenlemesiyle, 2 bin 500 metrekareden büyük park alanlarının en az %4'ü engelli çocukların kullanımına uygun hale getirilecek. Ancak bu alanlar sadece engelli çocuklara ayrılmayacak, tüm çocukların birlikte oynayabileceği kapsayıcı tasarımlar oluşturulacak.
Elektrikli Araçlar İçin Şarj Üniteleri Kolaylaştırıldı
Yönetmelikle birlikte, şehir içi yerleşim alanlarında elektrikli araç şarj istasyonlarının kurulumu kolaylaştırıldı. Buna göre:
- Apartman ve site otoparklarında şarj üniteleri için gereken elektrik tesisatı ruhsata tabi olmayacak.
- Şarj ünitelerinin kurulum süreci sadeleştirilerek, proje ve imza gibi bürokratik işlemler en aza indirilecek.
Rüzgar Enerjisi Kullanımına Yeni Standartlar
Yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımını artırmak amacıyla rüzgar türbinleri için yeni esaslar belirlendi. Artık:
- Rüzgar türbinleri, taşıdığı beton kaide ve kule yüzey alanıyla birlikte inşaat alanı olarak değerlendirilecek.
- Yapı ruhsatı harcı, bu alanın toplam metrekare bedeli üzerinden hesaplanacak.
Karbon Ayak İzi Ölçülecek ve Dijital Ortamda Takip Edilecek
Yeni düzenlemeyle binaların yaşam döngüsündeki karbon ayak izi hesaplanarak sınırlandırılacak.
- Üç boyutlu yapı modelleri oluşturularak dijital ortamda yönetilecek.
- Ruhsat ve onay süreçleri tamamen dijital ortama taşınacak.
- Geri dönüşümlü malzemeler kullanılarak inşaat süreçlerinde sürdürülebilirlik artırılacak.
Bakanlık: Yeşil Dönüşüm Hedeflerimize Katkı Sağlayacak
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, yapılan düzenlemelerin 2053 Net Sıfır Emisyon ve Yeşil Dönüşüm hedeflerine önemli katkılar sağlayacağını belirtti. Bakanlık, yönetmelikle hem su ve enerji tasarrufu sağlanacağını hem de çevreye duyarlı yeni nesil binaların yaygınlaşacağını ifade etti.
