Neotektonik ve deprem uzmanı Prof. Dr. Hamit Haluk Selim, 24 ilin merkezinden geçen Kuzey Anadolu Fayı Hattı'nda yaşanabilecek 7 büyüklüğündeki depremde yapıların yüzde 80'inin hasar görebileceğini belirtti.
ŞEHİRLER ALÜVYON DOLGULAR ÜSTÜNDE
'Depreme Dirençli Kentsel Dönüşüm Erzurum Çalıştayı' dolayısıyla Erzurum'da bulunan Prof. Dr. Hamit Haluk Selim, paleosismoloji (eski deprem izlerinin araştırılması) çalışmalarına önem verilmesi gerektiğini söyledi.
Bölgedeki şehirlerin ve yerleşim yerlerinin alüvyon dolgular üzerinde olduğunu belirten Selim, "Su kaynakları ve diğer birçok şeyler hep o alanlarda olduğu için yerleşim alanlarımızı ve şehirlerimizi oralarda kurmuşuz" dedi.
27 AKTİF FAY VAR
Selim, meslektaşlarıyla deprem çalışmalarına öncelikle verip, desteklediklerini ifade ederek, şöyle konuştu:
- Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde Kuzey Anadolu ve Doğu Anadolu Fayı'nın bazı segmentleriyle beraber Kuzey Doğu Anadolu Bölgesi'ne ait birçok aktif fay var. Bunlar özellikle Erzurum, Erzincan ve diğer yerleşim alanlarını çevreleyen aktif faylar. Bunlar yıllardır hareket etmiş.
- Özellikle 3 buçuk milyon yıldır da hareket eden Kuzey ve Doğu Anadolu Fayı'na bağlı birçok depremler meydana gelmiştir. Aşkale, Pasinler, Erzurum ve bunlarla bağlantılı olarak Kandilli ile Dumlu Fayı gibi 27'ye yakın aktif fay, bu bölgede her an deprem üretebilecek halde duruyor.
YEDİSU FAYI 100 KM UZUNLUĞUNDA
Bölgede 7 ve üzeri büyüklüğünde deprem olabilecek fayların olduğunu söyleyen Selim, geçmişte bölgede büyük afetlerin yaşandığına işaret etti.
Doğu Anadolu ve Kuzey Anadolu Fayı'nın geçtiği sismik boşluklu Yedisu Fayı'na değinen Selim, şunları kaydetti:
- (Yedisu Fayı) 100 kilometre uzunluğunda, 10 kilometre derinliğinde olan bir faydan bahsediyoruz. Bu sağ yanal doğrultu atımlı bir fay ve en tehlikeli faylardan. Segmentlerden biri eğer bu hareket ederse, örneğin 7,3 büyüklüğünde deprem meydana getirirse, gerçekten bu bölgede yapısal olarak yapı stoku ve zemin koşulları kötü olan birçok yer var.
- Depreme karşı yapabileceğiniz önlemlerden biri zemin koşullarını iyileştirmektir ki buna gücümüz yetmez. İkincisi kentsel dönüşümdür bu da doğru bir karar verilmiş olan bir yöntemdir. Kentsel dönüşümle depreme karşı dirençli şehirler meydana getiriyorsunuz.
YAPILARIN YÜZDE 80'İ ÇOK KÖTÜ DURUMDA
Kuzey Anadolu Fayı üzerinde 24 ilin olduğunu hatırlatan Selim "Dolayısıyla bu şehirleri kaldıramayacağımıza ve bir yere taşıyamayacağımıza göre buralardaki şehirlerimizi yenilememiz lazım ama yapılarımızın yüzde 80'i maalesef çok kötü. Yani büyük bir deprem eğer bir daha gerçekleşirse, Kuzey Anadolu Fayı üzerinde herhangi bir segment üzerinde ya da 27 aktif fayın üzerinde gerçekleşebilecek 7 ve üzeri depremler, hasar yapıcı ve yıkıcı özellikte olduğu için binaların yüzde 80'ini maalesef hasar görür, yıkılır" diye konuştu.